|
|
1. Bảng phân bố tần số - tần suất
Số lần xuất hiện của mỗi giá trị trong mẫu số liệu được gọi là tần số của giá trị đó.
Ta có thể trình bày gọn gàng mẫu số liệu trên trong bảng phân bố tần số (gọi tắt là bảng tần số) sau đây
Tần suất ${f_i}$ của giá trị ${x_i}$ là tỉ số giữa tần số ${n_i}$ và kích thước mẫu N
Bổ sung thêm một hàng tần suất vào bảng 1, ta nhận được bảng phân bố tần số -
tần suất (gọi tắt là bảng tần số - tần suất) sau đây.
CHÚ Ý
a, Trên hàng tần số, người ta thường dành một ô để ghi kích thước mẫu N. Kích
thước mẫu N bằng tổng các tần số.
b, Có thể viết bảng tần số - tần suất dạng “ngang” thành bảng “dọc” (chuyển hàng thành cột)
2. Biểu đồ
a, Biểu đồ tần số, tần suất hình cột
Biểu đồ hình cột là một cách thể hiện rất tốt bảng phân bố tấn số (hay tần suất)
ghép lớp.
Ví dụ 3: Xét bảng phân bố tần số ( bảng 4 trang 163) chiều cao của 36 học sinh
trong ví dụ 2. Hình 5.1 trang 165 là biểu đồ tần số hình cột thể hiện bảng 4 với
cách vẽ như sau:
Vẽ hai đường thẳng vuông góc. Trên đường thẳng nằm ngang (dùng làm trục số),
ta đánh dấu các đoạn xác định lớp, bắt đầu từ đoạn [160; 162] chỉ tới đoạn [172;
174]. Tại mỗi đoạn, ta dựng lên một cột hình chữ nhật với đáy là đoạn đó, còn
chiều cao bằng tần số của lớp mà đoạn đó xác định. Hình thu được đó là biểu đồ
tần số hình cột.
Đối với cách ghép lớp như ở bảng 6, ta thể hiện bảng phân bố tần số bằng biểu đồ
hình cột như hình 5.2 trang 165. Trong trường hợp này giữa các cột không có “khe
hở”. Chúng ta cũng có thể dùng biểu đồ hình cột để thể hiện bảng tần suất ghép
lớp gọi là biểu đồ tần suất hình cột. Trong trường hợp này, cột hình chữ nhất sẽ có
chiều cao bằng tần suất (theo %).
b, Đường gấp khúc tần số, tần suất.
Bảng phân bố tần số ghép lớp cũng có khi được thê hiện bằng một biểu đồ khác gọi
là đường gấp khúc tần số.
c, Biểu đồ tần suất hình quạt
Biểu đồ tần suất hình quạt rất thích hợp cho việc thể hiện bảng phân bố tần suất
ghép lớp. Hình tròn được chia thành những hình quạt. Mỗi lớp được tương ứng
với một hình quạt mà diện tích của nó tỉ lệ với tần xuất của lớp đó.
CHÚ Ý
Các biểu đồ hình cột và biểu đồ hình quạt được sử dụng không chỉ nhằm minh họa
bằng hình ảnh bảng phân bố tần số - tần suất ghép lớp mà còn được sử dụng rộng
rãi trong việc minh họa các số liệu thống kê ở các tình huống khác.
|